prof. dr hab. inż.
Teresa Jędrzejewska-Ścibak
"Ajka"
5 października 1934r. - 7 sierpnia 2014r.
W dniu 7 sierpnia 2014 roku odeszła na zawsze prof. Teresa Jędrzejewska- Ścibak, dla wielu przyjaciół po prostu „Ajka”. Utraciliśmy osobę twórczą, życzliwą ludziom, która przez ponad pół wieku swojej działalności zawodowej wywarła bardzo duży wpływ na rozwój branży ciepłownictwa, ogrzewnictwa i wentylacji.
Teresa Jędrzejewska-Ścibak urodziła się w Warszawie, 5 października 1934 r. Lata II Wojny Światowej spędziła w Zakopanem. Po powrocie do Warszawy w 1951 roku ukończyła Liceum Ogólnokształcące im. N. Żmichowskiej i rozpoczęła studia w Politechnice Warszawskiej na Wydziale Inżynierii Sanitarnej. W czerwcu 1956 r. uzyskała dyplom magistra inżyniera. Jeszcze przed uzyskaniem dyplomu, jako wyróżniająca się studentka, w maju 1954 roku została zatrudniona w Katedrze Ogrzewania i Wietrzenia Politechniki Warszawskiej przy pracach związanych z projektowaniem Szpitala Klinicznego AM w Lublinie. W lutym 1955 roku została zastępcą asystenta w Katedrze Matematyki, lecz po krótkim czasie wróciła do Katedry Ogrzewania i Wietrzenia. Młoda magister uzyskała wtedy dużą porcję doświadczeń praktycznych, które umożliwiły Jej nie tylko uzyskanie w roku 1959 uprawnień budowlanych, ale również uzupełnienie warsztatu niezbędnego do przyszłej pracy naukowej. Wspominając tamte lata prof. Teresa Jędrzejewska-Ścibak, szczególnie często wracała myślami do swojego mentora, prof. Maksymiliana Malickiego.
Dorobek naukowy prof. Jędrzejewskiej -Ścibak obejmuje 110 artykułów w czasopismach i materiałach konferencyjnych oraz pomocy szkoleniowych. Do najbardziej znaczących w Jej dorobku można zaliczyć prace: “Wpływ zmiennych wymiarów geometrycznych na opory miejscowe trójników przy dzieleniu się strumieni w zakresie wysokich prędkości przepływu powietrza”, na podstawie której uzyskała w roku 1964 stopień doktora nauk technicznych oraz rozprawę habilitacyjną z roku 1972 “Zachowanie dopuszczalnych tolerancji wahań temperatury w strefie pracy pomieszczeń produkcyjnych”. Niestety, prof. Jędrzejewska-Ścibak nie miała szczęścia w popularyzacji własnego dorobku. Zestawienie prac jej autorstwa, które nie zostały opublikowane liczy aż 54 pozycji. Są to istniejące jedynie w maszynopisie prace własne, raporty z grantów i zlecenia zewnętrzne. Można tam znaleźć opracowania wybitne, nie do końca jednak spełniające oczekiwania zleceniodawców, jak też i oryginały opracowań, które zostały włączone do książek innych autorów. Nie pozostało to bez wpływu na jej ścieżkę awansu. Prof. Jędrzejewska-Ścibak została adiunktem w 1964 roku, docentem w 1973 roku, profesorem nadzwyczajnym dopiero w 1992 roku, a profesorem zwyczajnym w roku 1999. Równocześnie uczestniczyła Ona aktywnie w kształceniu kadry naukowej. Była promotorem 7 rozpraw doktorskich oraz autorem licznych recenzji doktorskich i habilitacyjnych.
W okresie wieloletniej pracy naukowo-dydaktycznej prof. Jędrzejewskiej -Ścibak w Politechnice Warszawskiej występowały liczne zmiany organizacyjne uczelni. Wydział Inżynierii Sanitarnej przekształcił się w Wydział Inżynierii Sanitarnej i Wodnej, a następnie w Wydział Inżynierii Środowiska. Katedra Ogrzewania i Wietrzenia, do której zawsze miała ogromy sentyment, weszła w skład Instytutu Ogrzewnictwa i Wentylacji by, już w XXI wieku, po uproszczeniu struktury Wydziału, stać się dużym Zakładem Klimatyzacji i Ogrzewnictwa. Będąc czynnym uczestnikiem tych zmian prof. Teresa Jędrzejewska-Ścibak przez wiele lat pełniła różne funkcje organizacyjne: prodziekana d/s studenckich, v-ce dyrektora Instytutu d/s naukowych, prodziekana d/s ogólnych i naukowych oraz kierownika Zakładu.
Wydaje się, że największym osiągnięciem prof. Jędrzejewskiej – Ścibak w popularyzowaniu nauki jest cykl konferencji „Problemy jakości powietrza wewnętrznego w Polsce”. Była Ona współpomysłodawcą i wieloletnim współorganizatorem tych konferencji; 12 edycji tej konferencji na stałe wpisało się już w życie naukowe w Polsce. To w ogromnej mierze Jej zasługa.
Działalność Prof. Jędrzejewskiej -Ścibak nie ograniczała się jedynie do Politechniki Warszawskiej. Przez wiele kadencji była wybierana na członka Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN. Działała bardzo aktywnie w dwóch sekcjach KILIW PAN: Sekcji Ogrzewnictwa i Wentylacji oraz w Sekcji Fizyki Budowli. Ponadto zasiadała w Radzie Naukowej Instytutu Techniki Budowlanej oraz była ekspertem Centralnego Instytutu Ochrony Pracy. Pełniła także funkcje przewodniczącej Komisji Problemowej ds. Jakości Powietrza Wewnętrznego w Polskim Komitecie Normalizacyjnym.
Gdy w roku 2005, odchodząc na emeryturę, żegnała się z Wydziałem Inżynierii Środowiska PW, miała poczucie zawodowego spełnienia. Nie wynikało ono jednak z faktu zdobycia tytułu naukowego czy też zajmowania różnych stanowisk. Miała raczej satysfakcję z wyboru tematów swoich zainteresowań naukowych i tego, że potrafiła myśleć perspektywicznie. W latach sześćdziesiątych XX w. prowadziła zaawansowane prace w dziedzinie aerodynamiki. Następnie, jako jedna z pierwszych osób w Polsce zajmowała się problematyką efektywności energetycznej budownictwa. Od początku współtworzyła polskie środowisko naukowe zajmujące się problematyką jakości powietrza w pomieszczeniach. Prof. Jędrzejewska-Ścibak podkreślała jednak, że najbardziej jest dumna z faktu, iż zawsze udawało się jej zgromadzić wokół siebie grupę młodych ludzi. Była osobą twórczą i lubiła otaczać się ludźmi podzielającymi jej zapał. Nie miała najmniejszych problemów z traktowaniem po partnersku ludzi, którzy mogli by być jej dziećmi lub wnukami. Była młodsza duchem od wielu swoich wychowanków. W wieku ponad 60 lat stała się biegłym użytkownikiem komputera i zamiłowaną surferką internetową. „Ajka” bardzo lubiła spotykać się i dyskutować z ludźmi. Ceniła precyzję wypowiedzi, oryginalne poglądy oraz umiejętność ich obrony. Mając w pamięci własną młodość była zwolenniczką dawnej metody kształcenia następców, tj. relacji mistrz-uczeń. W tych kontaktach zdobywała się na wyjątkową szczerość oceny. Gdy musiała przekazać krytyczne uwagi towarzyszyły im zawsze inspirujące rady. „Ajka” była wielką miłośniczką kawy, a w mniej oficjalnych sytuacjach także czerwonego wina. W młodości bardzo lubiła tańczyć. Dobrze jeździła na nartach. Później ceniła sobie spacery po lesie i zbieranie grzybów. Przez lata imponowała doskonałą sprawnością fizyczną.
7 sierpnia 2014 r. straciliśmy osobę, której bardzo wiele osób zawdzięcza wiedzę oraz ma dług wdzięczności za dobry przykład i wskazanie drogi, i której obdarowani przez nią przyjaźnią nie zapomną nigdy.
Jerzy Sowa
