[powrót do V konferencji], [otwarcie], [wprowadzenie], [program], [dzień pierwszy],
[publikacja], [wystawcy], [zdjęcia]

II DZIEŃ OBRAD - 16 listopada 1999 r.
"Termomodernizacja a jakość powietrza w budynkach"

Procesy termomodernizacji są naturalną konsekwencją towarzyszącą z jednej strony dążeniu do wypełnienia zobowiązań wynikających z konieczności ograniczenia emisji gazów cieplarnianych do atmosfery, a z drugiej dążeniu do zmniejszenia obciążenia finansowego użytkowników mieszkań z tytułu opłat za potrzebne do użytkowania ciepło oraz inne rodzaje energii. Efekty łączne, korzystne dla obu stron, powinny wyrażać się w rewitalizacji krajowych zasobów mieszkaniowych, wydatnym obniżeniu zużycia energii pierwotnej w kraju na cele eksploatacji budynków, zmniejszeniu stopnia obciążenia właścicieli i użytkowników kosztami eksploatacji mieszkań.

Realizacja tych wymagań, zgodnie z zasadami tworzenia regulacji prawnych w UE, powinna podlegać systematycznemu monitorowaniu. Dawno bowiem stwierdzono, że stawianie wymagań bez możliwości sprawdzania wyników ich realizacji jest nieskuteczne, nieefektywne oraz pozbawione możliwości egzekwowania odpowiedzialności za rozbieżności między przewidywaniami a rzeczywistością. 

Zaproponowano aby dyskusja koncentrowała się wokół trzech głównych pytań:

1. dlaczego procesy termomodernizacji postrzegane są jako przyczyna znacznego obniżania jakości powietrza w pomieszczeniach ?

2. jakie są możliwości opracowania wiarygodnych modułów obliczeniowych pozwalających oceniać działanie wentylacji naturalnej i mechanicznej w cyklu rocznym?

3. w jaki sposób wymusić zgodność wymagań zdrowotnych oraz energetycznych i jakie powinny być mechanizmy kontroli w tym zakresie?

Do dyskusji zaproszono: twórców Ustawy o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych - wiążących z nią oczekiwania w zakresie oszczędności energii, realizatorów polityki mieszkaniowej państwa, twórców prawa budowlanego oraz organy kontrolne w zakresie jego przestrzegania, użytkowników obiektów oraz placówki pomiarowo - badawcze.

W pierwszej kolejności przedstawiona została geneza Ustawy oraz uwarunkowania polityczno - gospodarcze towarzyszące jej ustanawianiu. Jej kształt określono jako wyraz kompromisu między dużymi oczekiwaniami inwestorów podejmujących działania termomodernizacyjne a aktualnymi możliwościami państwa. Jako oczywiste potraktowano przy tym stwierdzenie, że proces ograniczania stopnia rozpraszania energii przez obudowę budynków nie może być powodem pogarszania jakości powietrza wewnętrznego, a zatem i jakości życia. Praktyka okazuje się jednak często inna. W nowym budownictwie coraz częściej obserwowane są objawy złego samopoczucia, nasilanie się objawów alergii, występowanie specyficznych jednostek chorobowych oraz częste sygnały świadczące o porażeniu elementów konstrukcji i wyposażenia przez grzyby pleśniowe. Laboratoria badawcze sygnalizujące duże zapotrzebowanie na wykonywanie badań diagnostycznych w tym zakresie, potwierdzają wzrost skarg na jakość powietrza wewnętrznego. Jednak brak ujednoliconej strategii pomiarów oraz metodyki interpretacji pomiarów sprawiają, że badania takie nie są uznawane za wiarygodne. Brak wymogu obligatoryjności badań oraz wysokie koszty ich wykonywania, zarówno w odniesieniu do stanu jakości powietrza jak i porażeń pleśniowych sprawiają, że prowadzone są one sporadycznie. 

W dyskusji wykazano poważną obawę, że wchodząca w życie Ustawa o termomodernizacji, oferująca istotne korzyści finansowe z tytułu ograniczenia rozpraszania energii przez obudowę budynków, może preferować nadmierną szczelność budynków i wyzwolić procesy sprzyjające utrwalaniu się sygnalizowanego wyżej niekorzystnego trendu. 

Wskazując jako przyczynę złego stanu jakości powietrza w pomieszczeniach zbyt małą intensywność wymiany powietrza, w wielu wypowiedziach zwracano uwagę na istnienie nieprecyzyjnych metod określania potrzebnej wydajności systemów wentylacji, brak wymogu opracowywania dokumentacji projektowej dla układów wentylacji naturalnej, niejednoznaczność normy określającej całosezonowe zapotrzebowanie na ciepło, itp. Szczególną uwagę zwrócono na problem doprowadzania powietrza zewnętrznego, rolę szczelności okien oraz konieczność stosowania nawiewników powietrza. 

Jako istotny powód niepowodzeń realizacyjnych w zakresie zapewnienia wymaganej wymiany powietrza wskazywano fakt istnienia bardzo poważnych luk w Prawie budowlanym, Warunkach Technicznych oraz Polskich Normach, stwarzających możliwość wyboru nie zawsze dobrych dróg "na skróty", pomiędzy paragrafami. Ustawa o termomodernizacji, opierająca się na tych aktach prawnych, pozbawiona wiarygodnego modułu obliczeniowego w zakresie oceny obciążeń energetycznych ze strony systemów wentylacji, ma pełne podstawy do utrwalania popełnianych dotąd błędów. Brak w przepisach wymogu monitorowania rzeczywistych efektów oraz skutków podejmowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych nie sprzyja ujawnianiu ewentualnych zagrożeń. W tej sytuacji jako problem o priorytetowym znaczeniu uznano wymóg zwiększania skuteczności i egzekwowalności istniejących aktów prawnych.

Zasygnalizowany został fakt uruchomienia przez Departament Budownictwa, Architektury, Geodezji i Kartografii MSWiA działań, zmierzających do nowelizacji przepisów Prawa budowlanego, Warunków Technicznych oraz standardów audytu energetycznego. Szeroki udział uczestników konferencji w korygowaniu niewłaściwych lub nieprecyzyjnych zapisów prawa, może wskazać drogę dla poprawy sytuacji w tym zakresie. Celowe wydaje się przy tym stworzenie formalnych podstaw dla wykorzystywania doświadczeń innych krajów (np. przepisów duńskich lub szwedzkich), przygotowywanych projektów norm ISO i CEN lub nawet krajowych dokumentów normalizacyjnych (np. DIN). Stwierdzono, że podjęcie akcji szerokiego upowszechniania osiągnięć zarówno krajowych jak i zagranicznych mogłoby stać się nieocenionym wsparciem działalności audytorów energetycznych, jak również źródłem inspiracji dla architektów, odpowiedzialnych w dużej mierze za jakość funkcjonalną powstających obiektów.

Wypowiedziom w dyskusji towarzyszyła świadomość ogromu wielokierunkowych prac, które powinny zostać podjęte. Wymagać to musi sformułowania programu realizacji perspektywicznych, etapowych działań dostosowanych do realizacji wyznaczonych przez program celów cząstkowych. Jako dobry przykład w tym zakresie wskazana została działalność Międzynarodowej Agencji Energii, z której doświadczeń mamy pełne prawo korzystać. 

Jako zadanie o istotnym znaczeniu uznano propagowanie w społeczeństwie wiedzy ułatwiającej podejmowanie świadomych decyzji, przy dającym się akceptować poziomie ryzyka. Celowi temu m.in. służyć może upowszechnianie procesu etykietowania energetycznego budynków zapisane jako jeden z wiodących celów działalności KAPE. Ważnym elementem jest podnoszenie świadomości pro zdrowotnej społeczeństwa. Przykładem może być Szwecja, gdzie ogromne środki zaangażowane zostały w trwający już od wielu lat proces upowszechniania tego problemu, przy czym inicjatorem akcji było państwo, świadome konieczności podjęcia takich działań i świadome konieczności ponoszenia ich kosztów. 

Jako pozytywne zjawisko odnotowano fakt, że daje się zaobserwować sukcesywny wzrost poziomu świadomości wśród budujących domy jednorodzinne. Coraz częstsze są przejawy rozumienia i doceniania problemu właściwej jakości powietrza wewnętrznego oraz roli służących temu celowi układów wentylacji.

[powrót do V konferencji], [otwarcie], [wprowadzenie], [program], [dzień pierwszy],
[publikacja], [wystawcy], [zdjęcia]

Strona główna
Copyright © 2001-2019 Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska, PW. All rights reserved.
Ostatnie uaktualnienie: 04 grudnia, 2001.